เรียนฟรีไดฟ์ ว่ายน้ำไม่เป็น?

อีกหนึ่งคำถามยอดนิยม ที่คนถามกันมามาก เรียนฟรีไดฟ์ ว่ายน้ำไม่เป็น เรียนได้ไหม? หรือ ถ้าว่ายน้ำไม่แข็ง เรียนฟรีไดฟ์ได้ไหม? จริงๆแล้ว ทักษะในการดำน้ำฟรีไดฟ์ และทักษะในการว่ายน้ำนั้นแตกต่างกัน คนที่ว่ายน้ำเก่ง อาจดำน้ำไม่เก่ง ในขณะที่คนที่ดำน้ำแบบฟรีไดฟ์เก่ง อาจว่ายน้ำไม่เก่งก็ได้ คนว่ายน้ำไม่เป็น ก็สามารถเรียนฟรีไดฟ์ ได้ อย่างไรก็ตาม อย่างน้อย นักเรียนควรมีความสามารถในการเอาตัวรอดในน้ำ ลอยตัวได้ และไม่ตื่นกลัว เมื่อลงน้ำ หรืออยู่ในบริเวณที่น้ำลึก 

ตอนที่ผมลงเรียนคอร์สฟรีไดฟ์ ในคลาสที่ผมเรียน มีทั้งคนที่เรียน Basic Freediver และ Pool Freediver เรียนด้วยกัน ผมจำได้ว่าตอนที่ครูสอนมุดน้ำ Duck Dive พวกเรานักเรียน ลองมุดน้ำทีละคน มีนักเรียนผู้หญิงคนนึง เค้าว่ายน้ำไม่เป็น พอมุดลงไป และกลับตัวขึ้นสู่ผิวน้ำ (Surfacing) ช่วงที่พ้นผิวน้ำ เราต้องลอยตัวและทำ Recovery breathing น้องคนนั้นว่ายน้ำไม่เป็น และลอยตัวได้ไม่ดีนัก พอพ้นน้ำมา ทรงตัว ลอยตัวไม่ได้ จมลงไปใหม่ ทำให้น้ำเข้าปาก และ สำลักน้ำ ดังนั้น จึงสำคัญมากว่า ถ้าว่ายน้ำไม่เป็น ไม่แข็ง อย่างน้อยต้องทรงตัว ลอยตัวในน้ำได้ ไม่อย่างนั้น การเรียนการสอนจะเกิดอันตรายได้

ที่ CALM เราจะสอนทักษะการลอยตัวให้นักเรียนเป็นอย่างแรกเลย เมื่อลงไปในน้ำ เราจะลองลอยตัวโดยการคว่ำหน้าลอยในน้ำ เพราะมีอากาศอยู่ในร่างกายของเราเช่น ในปอด ทำให้เราลอยตัวในน้ำได้โดยง่าย จริงๆแล้ว เราดำลงไปใต้น้ำ หรือทำให้ตัวจม ยากกว่า การทำให้ตัวลอยมาก เคล็ดลับนิดนึงอยู่ที่ หัวของเราต้องอยู่ในน้ำด้วย ถ้าเรายกหัวขึ้นมา น้ำหนักของหัวจะทำให้ตัวเราจม หลังจากลองฝึกลอยตัวโดยนอนหน้าคว่ำในน้ำ เมื่ออยากหายใจก็เพียงเงยหน้าขึ้นและหายใจ จากนั้นก็กลั้นหายใจ ก้มหน้าลอยตัวต่อ ถ้าท่านอนคว่ำ ไม่สบายพอ เราสามารถลองลอยตัวโดยการนอนหงายได้เลย จุดสำคัญเหมือนเดิม คือ หัวต้องอยู่ในน้ำ ไม่ยกหัวขึ้นมา หลังตรง ไม่งอหลัง เหมือนกับที่เด็กๆ ฝึกท่าปลาดาว นอนหงายนั่นเอง ถ้าเรานอนหงาย มั่นใจได้เลยว่า ช่วงบนของเรา หัว และหน้าอกจะลอยน้ำ ทำให้เราหายใจได้ตามปกติ ส่วนของขาอาจจม ให้ปล่อยไปตามสบาย ไม่ต้องเกร็ง หรือฝืนให้ขาลอย การลอยตัวแบบนอนหงาย สบายกว่า แบบนอนคว่ำมาก เพราะเราไม่ต้องกลั้นหายใจ หายใจเข้าออกได้ตามปกติเลย แต่มีข้อจำกัดบางประการ โดยเฉพาะในทะเล ที่มีคลื่น การนอนหงายในทะเลที่มีคลื่น คลื่นอาจซัดน้ำเข้าปาก หรือจมูกได้

อุปกรณ์ในการดำน้ำฟรีไดฟ์ บางชิ้นยังช่วยให้เราลอยตัวได้ง่ายขึ้นด้วย อย่างมาสก์ และท่อ Snorkel หากเราสวมมาส์ และคาบท่อ Snorkel ลอยตัวคว่ำหน้า ตัวเราจะลอยโดยไม่ต้องตีขา แกว่งมือใดๆเลย ถ้าเราได้ฝึกลอยตัวมาก่อนหน้า เราจะไม่แปลกจังเลย เพราะตัวเราโดยปกติลอยได้อยู่แล้ว การที่เราคาบและหายใจผ่านท่อสน็อคเกิ้ล ทำให้เราลอยตัวหน้าคว่ำได้สบายขึ้นมาก ไม่ต้องคอยเงยหน้าขึ้นมาหายใจเข้า เหมือนอย่างการลอยตัวหน้าคว่ำโดยไม่มีอุปกรณ์ใดๆ ถ้าเราสวม Wetsuit ที่ทำจากวัสดุฉนวนกันความร้อน Neoprene ยังช่วยทำให้เราลอยตัวได้ง่ายขึ้น เพราะในโฟม Neoprene มีช่องอากาศ 

จำไว้ว่า ไม่ว่าน้ำจะลึก 1 เมตร 5 เมตร 20 เมตร หรือ 100 เมตร จะเห็นก้นสระ ก้นทะเล หรือไม่เห็น ถ้าเราไม่ตื่นตระหนก ลอยตัวอย่างผ่อนคลาย จัดระเบียบร่างกายให้ถูกต้อง ให้หัวเราอยู่ในน้ำ เกือบทั้งหมด  เราสามารถลอยตัวได้หลายชั่วโมง สบายๆ โดยไม่ต้องใช้แรงอะไรเลย

สำหรับนักเรียนที่ว่ายน้ำ ไม่เป็น หรือว่ายน้ำไม่แข็ง ตอนที่สมัครคอร์ส ขอให้แจ้งให้ครูทราบด้วยนะครับ ครูจะสอนแบบตัวต่อตัวเท่านั้น เพื่อความปลอดภัยของนักเรียน และจัดเวลาฝึกลอยตัว ว่ายน้ำเพิ่มเติมให้ ก่อนที่จะฝึกภาคสระ

เรียนฟรีไดฟ์ อันตรายมั้ย?

การเรียนฟรีไดฟ์ ก็เหมือนกีฬาส่วนมาก ถ้าเราปฏิบัติตามกฎ ข้อควรระวัง และไม่ประมาท แล้ว ถือว่าปลอดภัย โอกาสเกิดอันตรายหรือการบาดเจ็บต่างๆน้อยมาก อย่างเช่น กีฬาฟุตบอลที่ เด็กๆ ผู้ใหญ่เล่นกันทั่วโลก กฎทั่วไป คือ การต้องเล่นบอล ห้ามเล่นคน ถ้านักกีฬาทุกคนยึดถือปฎิบัติตาม ไม่เล่นนอกเกมส์ โอกาสบาดเจ็บหนักมีน้อยมาก หรือ เราควรยืดเหยียดร่างกายก่อนการออกกำลังกาย ป้องกัน การบาดเจ็บกล้ามเนื้อ

ฟรีไดฟ์ก็เช่นกัน หากเราทำตามหลักการที่ถูกต้อง และปฎิบัติตามกฏเกณฑ์ ถือได้ว่า เป็นกีฬาที่ปลอดภัยมาก กฎของฟรีไดฟ์ได้แก่

• ไม่ดำน้ำคนเดียวต้องมีบัดดี้เสมอ (Never Freediving Alone)
• ห้ามทำ Hyperventilation
• ต้องทำ Recovery Breathing ให้ถูกต้อง ทุกครั้ง อย่างน้อย 3 รอบ
• ต้องพักระหว่างการดำ ปกติเราจะพักเป็นเวลา 3 เท่าของเวลาที่เราดำลงไป
• ไม่ดำเกินความสามารถของตัวเอง
• ถ้าเคลียร์หูไม่ออก ต้องกลับขึ้นสู่ผิวน้ำทันที ห้ามฝืนดำลงต่อไป
• ปรับการลอยตัวให้เหมาะสม การดำลงจะได้ไม่เสียแรงเยอะ หรือการขึ้นสู่ผิวน้ำจะได้ไม่อันตราย
• ควรทำตัวให้ลู่น้ำ Streamlining เสมอ เพื่อให้ประหยัดพลังงาน
• ถ้าน้ำขุ่น วิสัยทัศน์ไม่ได้ มีกระแสน้ำ หรือความลึก ลึกกว่า ระดับที่เราและ Buddy จะลงไปช่วยกันได้แบบสบายๆ ต้องดำโดยใช้ Buoy และ lanyard

เป็นต้น การเรียน การฝึกฝน ควรเป็นลักษณะก้าวหน้าอย่างค่อยเป็นค่อยไป เช่น เราดำ 5 เมตรได้แล้ว ต่อไปจะลอง 7 เมตร ไม่ใช่ว่าดำ 5 เมตรได้ รอบหน้าจะลอง 15 เมตร แบบนี้อันตรายแน่ จำไว้เสมอว่า ความปลอดภัยสำคัญอันดับหนึ่ง ไม่มีไดฟ์ไหน ปลาชนิดไหน ปะการังหรือกัลปังหาประเภทใด สำคัญกว่าความปลอดภัยของเรา อย่าฝืนตัวเอง หรือ ประมาทจนเกิดอันตราย